Mận

Mận hay còn gọi mận bắc (danh pháp khoa học: Prunus salicina) là một loài cây rụng lá nhỏ bản địa tại miền bắc Việt Nam và Trung Quốc thuộc Chi Mận mơ. Nó cũng được trồng trong các vườn cây ăn quả ở miền bắc Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Úc.

Mận cùng thuộc phân chi Prunus của chi Prunus với một số loài khác như mơ ta (cũng được trồng tại miền bắc Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và Triều Tiên), mận gai, mận anh đào, mận châu Âu...

Cách dùng quả mận chữa bệnh cực hay
 
Mận còn có tên lý tử, lý thực, được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc. Quả mận thường dùng ăn tươi, ép nước, làm mứt, phơi sấy khô. Ngoài ra còn có thể dùng quả mận chữa bệnh. 
Lương y Nguyễn Minh, Trung tâm Y tế Việt - Nga cho biết, theo y học cổ truyền, mận có vị chua ngọt tính bình, tác dụng thanh nhiệt, sinh tân lợi thủy. Chữa chứng, hư lao, nóng trong xương, âm hư nội nhiệt, miệng khô khát, tiểu tiện bất lợi. Sách Tuyền Châu bản thảo viết: "Lý tử thanh thấp nhiệt, giải tà độc, lợi tiểu tiện, giảm khát...". Tính thành phần dinh dưỡng quả mận chứa 
82% nước; 3,9 % gluxit; 1,3 axit hữu cơ; 28mg canxi; 20mg % photpho; 0,3mg caroten.
 
Một số món ăn, bài thuốc có dùng mận là: Chữa chứng khô miệng thì lấy quả mận tươi 5 - 10 quả ép nước cho thêm ít đường uống ít một. Chữa tiểu đường thì dùng quả mận tươi bỏ hạt ép nước uống ngày vài lần mỗi lần 2 - 3 thìa. Tuy nhiên, theo sách cổ phương có ghi ăn nhiều mận quá sinh nóng bụng, hại răng, sinh đờm, mỗi lần dùng 50 - 60g. Nếu quả mận có vị đắng chát hoặc nổi trên mặt nước không nên dùng. 
TS Lê Thị Thanh Nhạn, Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam chia sẻ thêm, mận là loại quả chua ngọt có nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể do vậy được nhiều người ưa thích nhất là phụ nữ. Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc trường Đại học Annamalai (Ấn Độ), chiết xuất từ quả mận giúp tăng tổng số hemoglobin, vốn là chất vận chuyển oxy trong các tế bào hồng cầu. Nhiều nghiên cứu cũng đã được thực hiện để đánh giá hiệu quả chống bệnh tiểu đường của quả mận. Nước ép từ quả mận chín hoặc nước sắc của nó được xem có tác dụng ngừa tiêu chảy mạn tính. Quả mận còn giúp điều trị và phòng chống ung thư. 
Ngoài ra, mận được xem là thực phẩm rất có lợi giúp lấy lại năng lượng phù hợp với những người thường xuyên tập thể thao, thể hình, tập luyện mất sức, mồ hôi nhiều. Bởi chúng chứa nhiều axit xitric chống lại tình trạng co rút cơ và mệt mỏi. Bên cạnh đó, loại trái cây này cũng chứa nhiều nước giúp cơ thể luôn ổn định trong quá trình tập luyện mà không sợ bị tăng cân do không chứa chất béo. Đặc biệt, mận chứa rất nhiều vitamin A - vitamin cần thiết để có đôi mắt sáng khoẻ giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng và các vi khuẩn gây hại cho mắt. 


Ăn mận mùa hè và những điều bạn cần lưu ý

  Mận là loại trái cây được nhiều người ưa chuộng trong mùa hè. Nhưng ăn mận quá nhiều có thể dẫn đến bệnh sỏi thận - bạn đã biết điều này chưa?

Lợi ích sức khỏe của ăn mận xuất phát từ 2 thành phần là axit chlorogenic và axit neocholorogenic. Ngoài ra, mận còn chứa thành phần phenol - một trong số các chất chống oxy hóa được ghi nhận rộng rãi qua nhiều nghiên cứu trong những năm qua.

1. Một số lợi ích sức khỏe nổi bật của quả mận
- Chống ung thư: Ai cũng biết rằng các gốc oxy (gốc tự do) là chất gây ung thư và có thể gây ra rất nhiều phá hủy tế bào và tổn thương cơ quan nội tạng. May mắn là quả mận lại có khả năng trung hòa các gốc oxy này. Các sắc tố màu xanh đỏ trong mận là dấu hiệu chứng tỏ mận rất giàu chất chống oxy hóa, có thể loại bỏ các gốc tự do. Sắc tố này được gọi là anthocyanins, giúp bảo vệ cơ thể khỏi một số bệnh ung thư nhất định.
- Cải thiện sự hấp thụ sắt: Ngoài các đặc tính chống oxy hóa, hàm lượng vitamin C trong quả mận khá cao nên nó có thể giúp tăng cường khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể. Ngoài ra, vitamin C còn giúp cải thiện khả năng chống lại bệnh tật và nhiễm trùng của cơ thể một cách tự nhiên.
- Kiểm soát cholesterol: Với hàm lượng vitamin C cao, quả mận cũng có thể ngăn ngừa cholesterol bị oxy hóa bên trong các động mạch. Vì vậy, ăn mận có thể có tác dụng trong việc ngăn ngừa các bệnh như xơ cứng hay xơ vữa động mạch. Vitamin C cũng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh khác như hen suyễn, viêm xương khớp, ung thư ruột kết và viêm khớp dạng thấp.

- Bảo vệ tim: Mận rất giàu kali, có thể điều chỉnh huyết áp và làm giảm đáng kể nguy cơ bị đột quỵ. Đưa họ thường xuyên là rất khuyến khích cho những người bị bệnh về máu và các vấn đề tim mạch.
- Ngăn chặn sự thoái hóa điểm vàng: Thoái hóa điểm vàng là một bệnh liên về mắt quan đến tuổi tác. Bệnh tăng nặng có thể dẫn đến mù lòa. Ăn mận co thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh này vì mận là một nguồn vitamin A, beta carotene beta phong phú. Những dưỡng chất này đặc biệt có lợi cho mắt của bạn.
- Cải thiện chức năng của đường tiêu hóa: Mận có chứa rất nhiều chất xơ, cũng như isatin và sorbitol. Hai chất này được biết đến trong việc điều chỉnh các chức năng của hệ tiêu hóa. Ăn mận tươi, mận sấy khô đều có tác dụng điều hòa nhu động ruột và giảm nguy cơ táo bón.
- Cải thiện trí nhớ: Các chất chống oxy hóa trong mận có tác dụng ngăn ngừa những thiệt hại xảy ra ở tế bào thần kinh trong não. Nhờ vậy, nếu bạn ăn mận tức là bạn đang biết cách giúp trí nhớ của mình hoạt động tốt hơn.
2. Một số tác dụng phụ khi ăn nhiều mận
Mặc dù mận là một trong những loại trái cây bổ dưỡng nhất hiện nay, bạn cũng không nên ăn chúng quá nhiều. Hãy cảnh giác về những tác dụng phụ có thể gặp như dưới đây nếu ăn quá nhiều mận:
- Tăng rủi ro cho thận và sỏi thận: Mận có nhiều chất oxalate, nếu ăn nhiều sẽ làm giảm sự hấp thụ canxi. Vì oxalate canxi chính là nguyên nhân gây ra sỏi thận và bàng quang nên bạn cần tránh ăn quá nhiều mận. Người bị bệnh liên quan đến thận nên hỏi ý kiến của bác sĩ khi ăn mận. Thông thường, các bác sĩ sẽ không ngăn cản bạn ăn mận, nhưng nếu bạn xu hướng phát triển của sỏi thận, hoặc tiền sử gia đình có người bị bệnh này thì tốt nhất bạn không nên ăn với số lượng lớn. Khi ăn quá nhiều mận, mức oxalate có thể tập trung, cản trở hấp thu canxi trong cơ thể và kết quả là dẫn đến kết tủa canxi trong thận, dẫn đến hình thành sỏi nhỏ hoặc thậm chí lớn trong thận và bàng quang.

- Có hại cho răng: Chất chua làm thối rữa, ê buốt chân răng, đặc biệt là răng của trẻ em. Bởi vậy, những người ăn nhiều mận có nguy cơ bị sâu răng cao hơn.
- Ngoài ra, khi ăn mận bạn cần lưu ý: Không nên ăn vào lúc đói vì mận có tính axit cao có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày. Trước khi ăn mận nên ngâm trong nước muối loãng từ 15-20 phút để đảm bảo an toàn và không nên ăn quá 10 quả trong một ngày.